Mendebaldeko kulturan, erlijioak funtsezko zeregina izan du gizonen eta emakumeen arteko harremanen eraikuntzan, nahiz eta egia den azken mendeetako ikerketa biblikoa gehiago aritu dela bere testuen jatorri historikoa argitzen, bere interpretazio anitzen historia eta motibazioak aztertzen baino. Irmtraud Fischer, ia 40 urtez Grazeko Unibertsitatean (Austria) irakaskuntzan eta ikerketan jardun duen Itun Zaharreko aditua, gaiari buruz mintzatu zen DeustoForumen, joan den ekainaren 14an Deustuko Unibertsitateko Bilboko campusean Lidia Rodríguez teologoarekin izandako elkarrizketan.
Bertan, “Biblia eta emakumeak” proiektuari buruz luze mintzatu zen. Nazioarteko proiektu horretan, beste teologo batzuekin batera, kultura kristauaren eta juduaren tradizio lerratuak jorratzen ditu, eta gai biblikoen harreraren historia genero ikuspegi kritiko batetik aztertzen du, genero irudi bibliko femeninoak eta generoarekin lotutako gaiak barne harturik. Dagoeneko hogei bat liburuki dituzte 4 hizkuntzatan (gaztelania, ingelesa, alemana eta italiera), eta 21ean, XXI. mendeari buruzkoa, Bilbon ari dira lanean gaur egun.
Zergatik behar dugu horrelako proiektu bat? Ba al da gaur egun mendebaldeko emakumeek Bibliatik ikas dezaketen zerbait? Eta nola hel diezaiekegu emakumeei kalte egiten dieten zenbait tradiziori? Gai horiei guztiei buruz Lidia Rodríguez Deustuko Unibertsitateko Bibliako Teologian doktoreari emandako elkarrizketan sakondu zuen.
“Egungo erritmoan, genero berdintasuna lortzeko 100 urte baino gehiago beharko dira”
Izan ere, bere hitzaldian argitu duen bezala, begi berriak behar ditugu Biblia irakurri ahal izateko; izan ere, historian zehar haren testuek generoak lerratutako irakurketa eta itzulpenak jasan dituzte, maskulinoa lehenesten duen irakurketa androzentrikoa eginez, femeninoaren kaltetan, eta, beraz, emakumeak oso diskriminatuak eta estereotipatuak daude: “Historikoki horrela ikusi izan da, baina ez da Bibliako testuek diotena. Adibidez, ez da agertzen Eva Adanen saihetsetik jaio zenik, bere albotik baizik’, ez baitu sexu bereizirik, baizik eta erdi gizonezkoa eta erdi emakumezkoa da, biak dira osotasun baten parte”.
Egia esan, lehen interpretazio horietatik abiatuta sortu da arteak eta komunikabideek eragin handia izan duten ikonografia, genero joerak eta hierarkia sustatu dituena, bai eta emakumeen diskriminazioa eta bazterkeria esparru politiko, ekonomiko eta sozialean ere, nahiz eta testu biblikoak emakume ahaldunez josita egon, eta horiek, amez gain, sortzaileak izan eta beste rol aktibo asko bete: “Jakina, emakumezko apostoluak, profetak eta egileak ere izan ziren; “Ruthen liburua”, izatez, emakume baten hitzekin idatzita dago. Hala ere, hainbat itzulpenetan genero joera ugari aurkitzen ditugu, eta zeregin berberak interpretatzen dituzte, hala nola liturgikoak eta erritualak gizonen kasuan, eta zerbitzukoak emakumeen kasuan. Baina ama baino askoz gehiago ziren haiek, eta gaur egun arte izandako amatasunaren kontzeptuak ere okerreko ikusmoldea du, Biblian “erditzea” ekintza politikoa da, emakumeak baitira Yahve herriaren sortzaileak”.
Horregatik guztiagatik, belaunaldiz belaunaldi munduko ia erlijio guztietan jaso izan diren genero diskriminazioak direla eta, Fischerrek dei egiten die erakunde sozial, kultural eta erlijiosoei genero gaietan lagun dezaten; izan ere, “egungo erritmoan, genero berdintasuna lortzeko 100 urte baino gehiago beharko dira”. Haren ustez, berdintasuna eskatzen duten gizarteek beren egiturak berrasmatu behar dituzte, erabaki ausartak hartu, proiektu kementsuak bultzatzeko, boteregunea eta diru publikorako sarbidea berrezartzeko.
Hitzaldi osoa
Ekitaldiaren une garrantzitsuenen bideo-laburpena
Leave a Reply