En una era de distracciones constantes en forma de teléfonos portátiles, reproductores de cd, computadoras y televisores, incluso para niños pequeños, no es sorprendente descubrir que muchos estudiantes no han aprendido a autorregular muy bien sus estudios académicos. (Zimmerman,2002)

Zimmermanen baieztapenetik ia bi hamarkada igaro dira, eta orduan baino ingurune distraktibo handiagoan bizi gara. Haren baieztapenak indarrean jarraitzen dute, eta oraindik ere gure klaseetan aurkitzen ditugu beren ikaskuntza modu eraginkorrean erregulatzen ikasi ez duten ikasleak.

Galderak egin, ideiak bereiztu, argudiatu, erlazionatu, ondorioak atera, prozedurak aplikatu, arreta kontzentratu… Ikasketetan zehar, ikasteko teknikak, estrategia kognitiboak, denboraren kudeaketa, emozioen kontrola… ikasten ditugu. Helburua ez da haien arteko erlazio bat egitea, galdera bat egitea baizik: nola edo hala lagun genezake gure online ikasleek beren ikaskuntza modu eraginkorragoan erregula dezaten?, agian gure ikastaroen diseinuan aldaketa txikiren bat eginez, edo plataformaren baliabideren bat erabiliz?

Barry Zimmerman-en ikaskuntza autorregulatzeko eredu ziklikoa erreferentziatzat hartuta, adibide erraz batzuk jarriko ditugu:

Zimmermann-en eredua hiru fasetan garatzen da, bakoitza bi azpifaktorerekin. Ikasleak, ikaskuntza-sekuentzia baten aurrean, lana nola egingo duen planifikatzen du, lana nola egingo duen gainbegiratzen eta arautzen du, eta prozesuari buruz hausnartzen du, hartutako erabakiak ebaluatuz eta ondorioak hurrengo zereginerako prestatzeko egokituz.Prozesu hori ez da beti berdina ikasle edo lan guztientzat. Motibatzeko elementu pertsonalak, autoitxaropenak eta zereginen balorazioa, besteak beste, eragin handia dute lorpenean. Faseak ez dira erabat estankoak; izan ere, ikasleak bere lana egiten duen bitartean egiten duen moduaren monitorizazioak aurreko fasean hartutako erabakiak berrikustera eraman dezake, planifikatutako helburuak edo estrategiak aldatuz.

  1. Plangintza: ataza ezagutu eta ulertzeko fasea, haren zailtasuna baloratzea, egiteko helburuak ezartzea eta hura konpontzen lagun diezaioketen errepertorio pertsonaleko trebetasun eta estrategiak aukeratzea.Bigarren azpiprozesua pertsonalagoa da, eta aldagai hauek ditu, besteak beste: ataza betetzeko norberaren gaitasunaren pertzepzioa; azpiprozesuari ematen dion interesa eta balioa, eta xedeari berari dagokion orientazioa.
  2. Zereginari dagokionez: autoinstrukzioa, ingurunea kontrolatzeko eta zereginean fokalizatzeko fasea, eta norberaren prozesua behatzeko fasea, monitorizatuz helburuak, estrategiak edo ahalegina egokiak diren edo doikuntzarik edo aldaketarik egin behar den egiaztatuz.
  3. Autohausnarketa: ikasleak bere buruari gogoeta egiten du eta bere errendimendua ebaluatzen du, eta emaitzen kausazko esleipena egiten du, ikasleen autoerreakzioan eragiten dutenak: bere autogogobetetasuna eta sortzen dizkioten inferentzia positiboak edo negatiboak. Ondorioak ondoko ikasketa egoera autoarautzeko erabiliko dira.
https://iseprostorglive.blob.core.windows.net/user-assets/projects/lFAFiA7EDSM2kcgMGlbWcBMnxw59utr8/assets/mc-fe7aef19499066d228fbac4eef8b1d92.png
Figura: fases y subprocesos de la autorregulación.
Fuente: Zimmermann, 2002.

Gure online ikasleen ikaskuntzaren autorregulazioa errazteko zenbait gako. 

Planifikazioa

  • Xede egingarriak ezartzen laguntzea: xede bat erreferentzia-puntua da ikaslearen ekintzetarako. Helburuak epe luze, ertain edo laburrekoak izan daitezke. Epe luzeko helburuak etsigarriak izan daitezkeen arren, baina helburu horiek lortzea bideragarria izan dadin, adibidez, kontzeptu bat ulertzeko helmugak, prozedura bat… gai edo unitate baten barruan. Aurrera egiten lagunduko die.
  • Garrantzitsua da egin beharreko lanean balioa ikustea: erronka egitea, eta haren egokitasuna ulertzea, adibidez, lana azalduko duen sarrerako bideo labur baten bidez, aurreko ezagutzekin edo etorkizuneko ikasketekin erlazionatuz.
  • Ataza bat eskatzean (bideo bat ikusi, irakurketa bat egin, etab.), ikasleak estrategiaren bat erabiltzea gomendatzea (saiakuntza, prestaketa, antolaketa, ulermena).
  • Ikasle autoerregulatu baten ezaugarrietako bat da lana aztertzean ikaskuntzabetetzeko zer behar duen identifikatzen eta aztertzen duela (giza baliabideak edo baliabide materialak), laguntza bilatzen duela. Laguntza bilatzeko jokabide hori bultza daiteke, baldin eta deskribapenean bilaketa horretarako baldintza egokiak zehazten baditugu: dokumentu bat, softwarea, eskuliburua… aurkitzetik hasi, kontsultarako helbideetaraino, irakaslearekin komunikatzeko moduarteko topaketak eta kontsultak egiteko guneak sortzea (foroak, areto birtualak…).
  • Lan batean zenbat denbora eman behar den aurreikustea: irakurketa edo jarduera jakin batek gutxi gorabehera x denbora eraman dezakeela jakinaraztea, bere lan denbora hobeto planifikatzen laguntzen du.

Autokontrola/Automonitoreoa

  • Plataformaren entrega lanetan errubrikak edo ebaluazio gidak eskaintzea. Ikaslearentzat balioespen erreferentzia bat da, eta harekin konparatzen joan daiteke bere lana.
  • Plataformako ekitaldien egutegia erabili. Ikasleak ikusgai ditu lanak entregatzeko datak, etab. 
  • Ikastaroaren plataformaren aukerak gaitu: jardueren amaieraren bilaketa, aurrerapen-blokea gehitzea, “level up”…
  • Moodle/Alud plataformako “Egunerokoa” jarduera gomendatzea, ikasleak bere ikaskuntzari buruz (irakasgai edo ataza jakin bati buruz) egiten dituen oharrak idatz ditzan. Ikaslearentzat bere ikaskuntza monitorizatzeko modu bat da, eta irakasleari bere aurrerapen edo zailtasunen jarraipena egiteko aukera ematen dio, feedbacka edo zuzeneko laguntza emanez, beharrezkoa denean. Ikastaroan, autobehaketarako eta gogoetarako unean uneko argibideak eskain dakizkioke ikasgelari, puntu zehatzei edo, besterik gabe, esploraziokoei buruzkoak, eta horiek gidatuko dute lana egiten. Irakaslearentzako beste tresna osagarri bat jarraipen txostena da.
  • Ikaslearekin konektatuta egon. Nahiz eta ikerketak frogatzen ari den on line ikasleek ikaskuntzaren autorregulazio hobea dutela, horrek ere adierazten du bakardade-sentsazioa (ikasketa-aldiak asinkronoak izaten dira ikaskideekin eta/edo irakaslearekin) arazo bat izan daitekeela, eta, beraz, garrantzitsua da komunikazio-jarraipena egitea. Aldizkako iragarki orokorrak, oharren foroaren bidez (“Gogoratzen dizut…”), pertsonalagoak, ALUDeko mezularitzaren bidez, edo, jakina, tutoretza-plan bat partekatzea feedback egiteko, bideokonferentziako bilera itunduekin.

Autohausnarketa

  • “Egunerokoa” tresna egokia da ikaslearentzat, eta egindako lanaren feedbacka eskaintzea. Baina, era berean, ebaluazio-autonomia sustatzea, ikaskide batekin kontrastatutako ebaluaziorako jarraibideak edo irizpideak eskainiz eta/edo bere burua ebaluatuz.

Ikaskuntzaren autorregulazioa denok daukagun eta gara dezakegun gaitasuna da, errendimendu eta autoeraginkortasun akademikorako elementu arrakastatsutzat hartzen da eta bereziki beharrezkoa da online tituluetako ikasleentzat. Blogari laguntzeko proposamen batzuk eskaini dira post honetan, baina zerrenda askoz luzeagoa izan liteke. Animatzen zara irakasle edo online ikasle gisa duzun esperientzia partekatzera?

Erreferentziak:

Zimmerman, B.J,  (2002) Convertirse en un alumno autorregulado: una descripción general, la teoría en la práctica, 41: 2, 64-70,: DOI.org/10.1207/s15430421tip4102_2

Zumbrunn, S., Tadlock, J., & Roberts, E. D. (2011). Encouraging self-regulated learning in the classroom: A review of the literature. Metropolitan Educational Research Consortium (MERC).

The following two tabs change content below.
Ana Martínez

Ana Martínez

Unidad Deusto Online