Nola prestatu azterketa mota desberdinak I: garapen azterketak
Ikasgai bakoitzerako dugun materiala ikasi eta errepasatzeko orduan, garrantzitsua da jakitea zer azterketa mota den (testa, garatzekoa, ahozkoa, erantzun laburrekoa…); izan ere, azterketa mota bakoitzerako ikasteko modua desberdina izan daiteke. Atal honetan garapen azterketei erreparatuko diegu.
Garapen azterketa
Garapen azterketetarako beharrezkoa da irakasgaia ondo ikastea, kontzeptuak erlazionatzen jakitea eta idazteko gaitasun ona izatea. Hemen garrantzitsua da jakitea zein garapen maila eskatuko diguten galderetan, hau da, erantzun laburrak, luzeak edo mistoak izango diren. Saiatu zure azterketaren ezaugarriei buruz ahalik eta informazio gehien biltzen (iraupena, galdera kopurua, galdera mota, nola puntuatzen den…), behar bezala prestatu ahal izateko.
Nola ikasi garapen azterketarako?
- Barneratu edukia. Horrelako azterketetarako, garrantzitsua da edukia ondo ulertzea, gero gure hitzekin barneratu eta adierazi ahal izateko. Jarraitu dezakegun prozesua aurreko post batean argitaratu dugun 7 urratsen metodoa da. Hau da, esplorazio irakurketa, ulermenezko irakurketa, azpimarratzea, sintesirako teknikak (eskemak, mapak, konparazio koadroak, grafikoak, infografiak), buruz ikastea eta errepasoa.
- Erabili eskema edo mapa mentalak ikasteko eta errepasorako oinarri gisa. Eskemek informazioa ulertzen, ideiak lotzen eta edukia egituratzen laguntzen digute. Gure eskema edo mapa mentala barneratuta, atal bakoitza errepasatuko dugu, informazioa barneratu arte.
- Idatzi ahal duzun guztia. Garrantzitsua argi, garbi eta ordenan idazteko trebetasuna lantzea. Gogoratu garapen zabaleko galderetarako beharrezkoa izango dela sarrera labur batekin hastea; garapenean puntuak edo atalak modu antolatuan jarriko ditugu eta ondorio batekin amaituko dugu.
- Errepasatu. Zenbat eta informazio gehiago errepasatu, orduan eta segurtasun handiagoa izango duzu. Pentsatu azterketako galderak posibleak eta egin probak.
Erantzun laburreko azterketetarako, garrantzitsuena da gaiaren atal bakoitzeko ideia nagusiak identifikatzen jakitea eta esaldi gutxi batzuetan laburbiltzea, nabarmenena biltzen saiatuz. Kasu honetan hobe da gaiaren atal bakoitzean gidoi txikiak egitea eskema orokorrak egitea baino.
Azterketa egunean…
- Irakurri arretaz galderen Askotan egiten da huts enuntziatuak ondo ez irakurtzeagatik. Adi ibili zer eskatzen dizuten jakiteko (deskribatu, zerrendatu, sintetizatu, aztertu, argudiatu…), eta kasu bakoitzean modu desberdinean erantzun beharko dugu. Erantzunak bat etorri behar du eskatzen denarekin, adarretatik joan gabe.
- Egin ezazu zure erantzunak izango duen edukiaren eskema edo gidoi bat, ideiak antolatzeko eta zerbait garrantzitsua eranstea ez ahazteko balioko dizu. Azterketa orriaren ertzean edo zirriborroetarako orri batean egin dezakezu, aukera hori ematen badizute.
- Banatu denbora modu egokian galdera bakoitzerako. Galdera batzuek garapen zabalagoa badute edo edukia hobeto pentsatu behar baduzu, emaiozu denbora pixka bat gehiago.
- Hasi erantzunak idazten hasieran egin duzun eskemari jarraituz. Ondoen dakizkizun galderetatik eta gehien puntuatzen dutenetatik has zaitezke; horrek nerbioak baretzen eta azterketari segurtasun handiagoz aurre egiten lagunduko dizu.
- Idatzi argi, txukun eta zehatz.Zaindu letra (irakurtzeko modukoa izan dadila), antolatu ondo ideiak, erabili puntuazio zeinuak eta ez egin ortografiako hutsik. Erabili gaiari dagokion hizkera teknikoa eta aipatu autoreak, teoriak, kontzeptuak, datak eta abar. Idatziak garbia izan behar du, zirriborrorik gabe.
- Erabili erabilgarri dagoen espazioa. Erantzuteko espazio mugatua eman badizute, ez luzatu espazio horretatik haratago, baina ez izan laburregia ere, aprobetxatu espazio osoa galdera horri buruz dakizuna garatzeko.
- Ez utzi galderarik erantzun gabe. Denborarik ez baduzu, idatzi gutxienez hasieran zirriborratu dituzun eskema edo ideia nagusiak.
- Berrikusi idatzi duzuna eta zuzendu akatsen bat badago. Ziurtatu zure izena azterketako orri guztietan jarri duzula eta eman garaiz.
Hurrengo postetan, honako hauei erreparatuko diegu:
Baliabide digitalak
- Infografía: Nola prestatu garapen azterketak
- Infografia: Azterketa mota desberdinak nola prestatu