Nola hobetu gure ongizatea

Zaila da ongizatea edo zoriontasuna zer diren definitzea, izan ere bi kontzeptuek dute osagai subjektibo handia. Hau da, pertsonak oso desberdinak gara bata bestearengandik, eta batentzat zoriona edo ongizatea izan daitekeena gerta liteke ez izatea bestearentzat.

Pertsona bakoitzak zoriontasunaren edo ongizatearen ikuspegi pertsonala izan arren, gaiari buruz egin diren azterlanetan, 6 dimentsio identifikatu dira, ongizatearen psikologikoan funtsezkoak direnak: nork bere burua onartzea, harreman positiboak, bizitzan helburu bat izatea, hazkunde pertsonala, autonomia izatea eta ingurunea menderatzea (Ryff, 1995).

Zer da dimentsio horietako bakoitza?

• Nork bere burua onartzea: geure burua garen bezala onartzea da, gure alderdi positibo eta negatiboekin, eta norberarekin ondo sentitzea, garen bezala baliotsuak garela aitortuz, perfektuak ez izan arren.
• Harreman positiboak izatea: beste pertsona batzuekin ditugun harreman gogobetegarriei egiten die erreferentzia,  konfiantza ematen diguten pertsonak edukitzea, behar ditugunean daudenak, partekatzeko eta maitatzeko…hartu eta eman etengabean.
• Bizitzan helburua izatea: garrantzitsua da gure bizitzak zentzua, helburua, izatea. Gure ekintzak bideratzeko eta gure bizitzari esanahia emateko xedeak eta ametsak izan behar ditugu.
• Hazkunde pertsonala: garapen prozesu gisa ulertu behar da, pertsona gisa eboluzionatzeko prozesu gisa. Horretarako beharrezkoa da autoezagutza prozesua, hobetzeko arloak identifikatzea eta gure trebetasunak hobetzeko lan egitea. Garrantzitsuena da aldaketetara irekita egotea eta gure erosotasun eremutik ateratzea, ikaskuntza berriak egiteko eta gure bertsiorik hoberenerantz aurrera egiteko.
• Autonomia izatea: norberaren kabuz moldatzea, norberaren jokabideak arautzea, norberaren erabakiak aukeratzea eta hartzea…
• Ingurunea menderatzea: gure inguruan gure nahiak eta beharrak asetzeko modu eraginkorrean moldatzeko trebetasuna izatea.

6 dimentsio horiek dinamikoak dira, hau da, denborarekin landu eta garatu ditzakegu. Hori da alderik interesgarriena.

Nola hobetu dezaket nire ongizate psikologikoa?

Bizitzan zehar une onak eta txarrak izango ditugu. Garrantzitsua da onartzea horiek guztiak bizitzaren parte direla eta beti ez garela ondo egongo. Aukera eman behar diogu geure buruari egun onak zein txarrak sentitzeko, horiei buruz hausnartzeko eta egoera bakoitzetik gure ikaskuntzak ateratzeko.

Premisa horretatik abiatuta, eguneroko bizitzan egin ditzakezun ekintza sinple batzuk proposatzen dizkizugu, zure ongizatea hobetzen lagun diezazuketenak.

1. Gozatu une bakoitzaz.

Ilunabar bat, lagunekin egotea, besarkada bat, familian edo lagunekin janaria prestatzea, eguzkitan atseden hartzeko une bat… Batzuetan, esperientzia horiek ez ditugu aintzakotzat hartzen, eta ez diegu duten balioa ematen. Jarri arreta guztia bizitzen ari zaren horretan, gozatu une horietaz, atzo zer gertatu zen edo gero zer etorriko den pentsatu gabe; gozatu une bakoitzaz eta eman merezi duen balioa.

2. Ikasi zure pentsamenduak eta emozioak kudeatzen

Gure pentsamenduak eta emozioak eraginkortasunez kontrolatzen eta kudeatzen ikasten badugu, gure ongizate psikologikoa hobetzeko beharrezko trebetasuna lortuko dugu. Post bat eskainiko diogu gai horri, aurrerago.

3. Hartu tarte bat esker ona adierazteko

Esker oneko pertsonak zoriontsuagoak eta baikorragoak dira, eta bizitzan zehar sortzen zaizkien zailtasunei aurre egiteko modu positiboagoak erakusten dituzte (Martínez, 2006; Froh et al., 2009). Eguneko uneren batean, hausnartu eta gertatzen zaizkizun gauza positibo guztiez jabetu behar duzu. Beste urrats bat eman, eskerrak eman zaindu, maite, adiskidetasuna eskaini eta bizitza errazagoa egiten dizuten pertsonei. Hasieran zaila gerta dakigukeen arren, praktikan errazago identifikatuko ditugu esker ona sentitzeko moduko xehetasun txikiak.

4. Lagundu eta partekatu.

Besteengatik zerbait egiteak ondo sentiarazten gaitu, baliagarri eta gai garela sentiarazten digu, eta gure autoestimua hobetzen du. Pentsatu beste pertsona batzuei (senideei, ikaskideei, lagunei edo bizilagunei) bizitza errazagoa egin diezaieketen ekintza txikietan. Ziur nago gauza askotan lagundu dezakezula.

5. Loaren garrantzia

Ez bada behar adina lo egiten edo atseden hartzen, osasuna ahuldu egiten da, eta, horregatik, garrantzitsua da lo egiteko ohitura osasungarriei eustea. Saia zaitez egunero 7 eta 9 ordu artean lo egiten, baita azterketa garaian ere. Gainera, loa konpontzailea izan dadin, garrantzitsua da hura asaldatu dezakeen oro kentzea, hala nola gehiegizko argia edo telefono mugikorraren soinuak.

6. Egon aktibo.

Jarduera fisikoa funtsezkoa da sasoian egoteko, eta, horrez gain, erlaxatzen eta hobeto sentitzen laguntzen digu, endorfinak askatzen baititu, zoriontasunaren erantzule direnak. Egin ezazu ariketa fisikoa (korrika egin, patinatu, igeri…) erregulartasunez. Interneten, halaber, era askotako jarduerak dituzten bideoak aurki ditzakezu: kardioa, ariketa taulak, dantza, yoga, pilates… Aurkitu zure egoera fisikora ondoen egokitzen den jarduera eta jarri erronkak.

7. Zaindu elikadura.

Denok dakigu zer-nolako garrantzia duen elikadura egokiak gure osasunean eta, beraz, gure ongizatean. Ez dago mundu guztiarentzako dieta aproposik, pertsona bakoitzaren ezaugarrien eta bizimoduaren araberakoa izango da. Saiatu elikadura orekatua mantentzen, askotariko elikagaiak eta kantitate egokiak hartzen, zure organismoak behar duen energia ekarpena bermatzeko. Garrantzitsua da ongi hidratatzea ere, egunean gutxienez 2 litro ur edatea da gomendagarriena.

8. Izan harremanetan beste pertsona batzuekin.

Gure ingurunearekin ditugun harremanek eragin positiboa dute gure aldartean, eta horixe da gure zoriontasunaren gakoetako bat. Entzun, ulertu eta baloratu egiten gaituztela sentitzea eta besteak ere horrela sentiaraztea funtsezkoa da gure ongizatea lortzeko. Har ezazu denbora lagunekin eta senideekin egoteko, eta saiatu denbora hori kalitatezkoa izan dadin.

9. Ikasi eta ezagutu.

Gauza berriak probatzeak edo esperimentatzeak burua irekita edukitzen eta elkar hobeto ezagutzen laguntzen digu. Saia zaitez zure eguneroko errutinan aldaketa txikiak planifikatzen, pizgarriak izan daitezkeenak. Aprobetxatu espazio horiek dituzun fazeta berriak ezagutzeko, poztasun handia eman diezazuketen jarduerak eginez, hala nola margotzea, idaztea, instrumentu bat jotzea, kozinatzea, eskulanak egitea, argazkiak edo bideoak egitea, kirol berri bat egitea.

10. Egin ezazu barre.

Barreak gure ongizate sentsazioa hobetzen duten hormonak sortzen ditu. Umoreak egoera berri edo zailetara hobeto egokitzen laguntzen digu, egoerak desdramatizatzeko eta erlatibizatzeko balio baitigu. Baina, gainera, barreak tentsioak askatzeko eta estresatzen gaituzten gauzetatik mekanismoak deskonektatzeko aukera ematen digu, asperduraren eta ziurgabetasunaren antidoto gisa funtzionatuz. Saiatu egunero barre eragiten dizuten gauzak aurkitzen!

Baliabide digitalak

Infografia: Cómo podemos mejorar nuestro bienestar?

Erreferentzia bibliografikoak

• Froh, J. J., Yurkewicz, C. y Kashdan, T. B. (2009). Gratitude and subjective well-being in early adolescence: Examining gender differences. Journal of Adolescence, 32, 633-650.
• Martínez, M. L. (2006). El estudio científico de las fortalezas trascendentales desde la Psicología Positiva. Clínica y Salud, 17 (3). 245-25.
• Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current directions in psychological science, 4(4), 99-104.
• Ryff, C. D. y Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of personality and social psychology, 69(4), 719.